"Vrijdag jl. fietsten we over de hei en tekenden we de kudde...

Later keken we nog naar de tekeningen en drong ik er op aan dat jij jouw tekeningen van die middag mee naar huis nam.

Ik had toen de indruk dat bij jou het idee leefde dat het om het moment van tekenen gaat en als dat moment voorbij is is het voorbij.Je zei ook ik kijk later nooit meer naar mijn tekeningen.

Toen je weg was dacht ik hier moet ik je even over schrijven. Frederick Franck heeft me n.l. iets geleerd wat heel kostbaar is en uit eigen ervaring is het moment van het tekenen maar een gedeelte van het proces.

F.F. tekende overdag b.v. ergens… met een aantal tekeningen kwam hij dan thuis, liet ze aan niemand zien… hij ging er mee de stilte in en vertelde me dat het moment van tekenen nog niet voorbij was. Soms deed hij nog iets aan een tekening vanuit een nabeeld. Hij zei dit kun je allen als je opnieuw te communie gaat… Soms bracht hij kleur aan of een accent of werkte met wat verdunde inkt tot hij het gevoel had dat de tekening zong. Het was voor hem als het maken van een muziekstuk, een compositie. Uren was hij soms zo stil bezig en daarna pas kreeg Claske (echtgenote, L.v.V.) zijn tekeningen te zien.

Ergens schrijft hij: ”Het moment van zien is het moment van de verrijzenis, communio met de Kosmische Christus, Het Ware Zelf, Boeddha natuur.”

Voor mijzelf is dit stil bezig zijn met de tekeningen die ik maakte zoiets als herkauwen… Je bent stil en net zoals het bij een koe gebeurt… het gegraasde materiaal moet nog beter verteerd worden… om de voedingssappen eruit te halen en voor jezelf en voor de jonge dieren die je te voeden hebt. Ik ben dus stil… Het is ook voor mij als bij het herhalen van een gebed… De stilte die komt na het uitspreken van het woord is het belangrijkste… Het stil vertoeven in de Leegte… die Volledigheid nadat je het Woord hebt genoemd. Dit wordt prachtig beschreven door de oosterse monniken die het Jezusgebed baden. Met tekenen is het niet anders. En tekeningen waarbij je dit nalaat zullen minder voor je te betekenen hebben… of het moet zijn dat je het moment van tekenen alles ineens prijs gaf. Het kan trouwens ook jaren duren… voordat een tekening zijn ‘boodschap’ loslaat. Dit is net als bij een woord dat je misschien in een psalm of zo vaak herhaald hebt maar pas jaren later ineens open schiet… Ah! Ineens weet je van binnenuit wat je tekende.

.....

- Uit een brief van Maria Adriaens aan Leo - 

Geldrop 25 – 09 - 2001

P.S. Het is dus niet een tekening ‘afmaken’. Het gaat erom dat jij door de tekening te voltooien je eigen voltooiing vindt.

Afsluiting:

• Koester je tekening.
• Neem het zorgvuldig mee en kijk er op en rustig moment naar.
• Oordeel niet, de tekening is een weerslag van een belangrijke openbaring.
• Geef jezelf de kans om je voor de tekening te openen, zoals je jezelf geopend hebt op dat meditatie moment.
• Verander soms wat vanuit een nabeeld niet om te corrigeren, maar om de tekening te laten ‘zingen’.
• Maak nooit een tekening af. Begin liever aan een nieuw blad.
• Denk aan de woorden van Maria Adriaens. ‘Het stil bezig zijn met je tekening is als herkauwen. Je bent stil en net zoals het bij een koe gebeurt… het gegraasde materiaal moet nog beter verteerd worden…. Om de voedings-sappen eruit te halen, voor jezelf en voor de (jonge) kinderen die je te voeden hebt.’
• Ben stil als bij het herhalen van een gebed, een sutra, een meditatie.
• Kijk het aan, zo dat het jou ook aankijkt. Met mededogen en openheid.
• Kijk niet met een vernietigend ik verstand. Kijk niet of het jou iets wonderlijks op moet leveren.
  - ‘met niets kom je een kunstwerk zo weinig nader als met kritische woorden…’- (Rilke)