Het Zen Zien Tekenen is ontwikkeld door Frederick Franck (1909 - 2006), een van oorsprong Nederlandse arts en kunstenaar. In de jaren zestig van de vorige eeuw verliet hij de kunstwereld en zocht een manier om zijn plezier in tekenen te hervinden.
Als een van de eerste beoefenaars van zen in het westen ontdekte Frederick Franck dat tekenen een bijzondere vorm van meditatie kon zijn, een vorm die wellicht beter past bij de actieve westerse geest. Maar vooral als vorm van meditatie die middenin de wereld staat. Het Zen Zien Tekenen wordt in zenkringen langzamerhand ook wel een westerse vorm van zenkunst genoemd.
Frederick Franck werd in geboren in Maastricht, studeerde medicijnen, tandheelkunde en beeldende kunst, was drie jaar verbonden aan de stad van Albert Schweitzer in Lambarene, ontving een eredoctoraat in Schone Kunsten van de Universiteit van Pittsburgh. Hij woonde vanaf 1945 vlakbij New York waar hij de ruïne van een 18e eeuwse watermolen restaureerde als een ‘trans-religieuze oase van innerlijkheid’ (Pacem in Terris). Hij is auteur van tal van boeken over zenboeddhisme en tekenen.
Tekeningen van Frederick Franck zijn in de vaste collectie van meer dan twintig musea over de hele wereld opgenomen, o.a. in het Museum of modern Art en het Tokyo National Museum.
"Soms heb ik, als ik aan het tekenen ben, het gevoel dat ik niet meer aan het doen ben dan in en uit te ademen. Ik adem de wereld in, en adem de tekening uit. Het potlood doet de rest.
Als het oog zich opent om te zien, neemt het plotseling niets meer voor lief. De dingen die ik teken, of het nu een blad is, een rozenstruik, een vrouw, of een kind, zijn niet langer meer dingen, niet langer meer mijn ‘object’.
Ik zeg ja tegen het bestaan. Door het te tekenen erken ik het, ik verklaar dat het mijn totaal aandacht waard is. Dat het mijn aandacht net zo waard is als de aandacht die ik aan mijzelf geef, wan het pure bestaan is het ontzagwekkende mysterie en wonder dat we delen.
Je gehele oriëntatie ondergaat een radicale verandering. Bij het zien/tekenen keert iemand zich naar binnen. Het ‘plaatje’ doet er niet toe, maar het komt ook niet op de tweede plaats. Het vereist een andere manier van functioneren: het wordt een getuige van de waarheid van wat iemand ziet.
Omdat iemand in het zien/tekenen 'wordt' wat hij tekent, maakt het hem betrekkelijk onschuldig. Issa, die onschuldig overgeleverd was aan zijn haiku-oog, had medelijden met een vlieg. Terwijl je aan het tekenen bent kun je de gevoelens van mededogen met alles wat leeft niet ontlopen, of het nu de dode bosmarmot op de weg is, het jonge vogeltje dat uit het nest is gevallen, of het oude stel in de supermarkt. Dit maakt het zien/tekenen gelijkwaardig aan een gebed of meditatie."
Frederick Franck in 'Zen Zien, Zen Tekenen'
- Frederick Franck en de loot aan de stam van de zenkunsten- door zenmeester Dick Verstegen (uit het Inspiratieboek)
- Een biografie van Frederick Franck(engelstalig)
- Informatie over Pacem in Terris: www.FrederickFranck.org
- Tekeningen van Frederick Franck (klik op de tekeningen voor vergroting):